Springboot項目使用動態切換數據源實現多租戶SaaS方案

一、前言

工作中遇到了多組戶的需求,因爲以前並沒有接觸過,所以多番查找資料,最後總算做出來了,再此做個總結,記錄一下以便日後複習也可以幫助用得着的朋友。

實現多租戶大體可以分爲三種方案:

1、獨立數據庫,通過動態切換數據源來實現多租戶,安全性最高,但成本也高。

2、共享數據庫,隔離數據架構,比如使用oracle用多個schema。

3、共享數據庫,共享數據庫表,使用字段來區分不同租戶,此方案成本最低,但同時安全性最低。

詳細介紹可以點這裏參考這篇文章。

本項目因爲對數據安全性要求較高,所以選擇的第一種獨立數據庫切換動態數據源的方案。

二、實現方案

(一)AbstractRoutingDataSource

首先了解下 AbstractRoutingDataSource,看名字是一個數據源的路由,也就是由它來確定數據源,咱們先看一下源碼

public abstract class AbstractRoutingDataSource extends AbstractDataSource implements InitializingBean {

	@Nullable
	private Map<Object, Object> targetDataSources;
	@Nullable
	private Object defaultTargetDataSource;

	private boolean lenientFallback = true;

	private DataSourceLookup dataSourceLookup = new JndiDataSourceLookup();

	@Nullable
	private Map<Object, DataSource> resolvedDataSources;

	@Nullable
	private DataSource resolvedDefaultDataSource;

	public void setTargetDataSources(Map<Object, Object> targetDataSources) {
		this.targetDataSources = targetDataSources;
	}
	public void setDefaultTargetDataSource(Object defaultTargetDataSource) {
		this.defaultTargetDataSource = defaultTargetDataSource;
	}
	public void setLenientFallback(boolean lenientFallback) {
		this.lenientFallback = lenientFallback;
	}
	public void setDataSourceLookup(@Nullable DataSourceLookup dataSourceLookup) {
		this.dataSourceLookup = (dataSourceLookup != null ? dataSourceLookup : new JndiDataSourceLookup());
	}

	@Override
	public void afterPropertiesSet() {
		if (this.targetDataSources == null) {
			throw new IllegalArgumentException("Property 'targetDataSources' is required");
		}
		this.resolvedDataSources = new HashMap<>(this.targetDataSources.size());
		this.targetDataSources.forEach((key, value) -> {
			Object lookupKey = resolveSpecifiedLookupKey(key);
			DataSource dataSource = resolveSpecifiedDataSource(value);
			this.resolvedDataSources.put(lookupKey, dataSource);
		});
		if (this.defaultTargetDataSource != null) {
			this.resolvedDefaultDataSource = resolveSpecifiedDataSource(this.defaultTargetDataSource);
		}
	}
	
	protected Object resolveSpecifiedLookupKey(Object lookupKey) {
		return lookupKey;
	}

	protected DataSource resolveSpecifiedDataSource(Object dataSource) throws IllegalArgumentException {
		if (dataSource instanceof DataSource) {
			return (DataSource) dataSource;
		}
		else if (dataSource instanceof String) {
			return this.dataSourceLookup.getDataSource((String) dataSource);
		}
		else {
			throw new IllegalArgumentException(
					"Illegal data source value - only [javax.sql.DataSource] and String supported: " + dataSource);
		}
	}

	@Override
	public Connection getConnection() throws SQLException {
		return determineTargetDataSource().getConnection();
	}

	@Override
	public Connection getConnection(String username, String password) throws SQLException {
		return determineTargetDataSource().getConnection(username, password);
	}

	@Override
	@SuppressWarnings("unchecked")
	public <T> T unwrap(Class<T> iface) throws SQLException {
		if (iface.isInstance(this)) {
			return (T) this;
		}
		return determineTargetDataSource().unwrap(iface);
	}

	@Override
	public boolean isWrapperFor(Class<?> iface) throws SQLException {
		return (iface.isInstance(this) || determineTargetDataSource().isWrapperFor(iface));
	}

	protected DataSource determineTargetDataSource() {
		Assert.notNull(this.resolvedDataSources, "DataSource router not initialized");
		Object lookupKey = determineCurrentLookupKey();
		DataSource dataSource = this.resolvedDataSources.get(lookupKey);
		if (dataSource == null && (this.lenientFallback || lookupKey == null)) {
			dataSource = this.resolvedDefaultDataSource;
		}
		if (dataSource == null) {
			throw new IllegalStateException("Cannot determine target DataSource for lookup key [" + lookupKey + "]");
		}
		return dataSource;
	}

	@Nullable
	protected abstract Object determineCurrentLookupKey();

}

1. afterPropertiesSet()

可以看到裏面維護了一個 targetDataSources 和 defaultTargetDataSource,初始化時將數據源分別進行復制到resolvedDataSources和resolvedDefaultDataSource中,代碼如下

@Override
public void afterPropertiesSet() {
	if (this.targetDataSources == null) {
		throw new IllegalArgumentException("Property 'targetDataSources' is required");
	}
	this.resolvedDataSources = new HashMap<>(this.targetDataSources.size());
	this.targetDataSources.forEach((key, value) -> {
		Object lookupKey = resolveSpecifiedLookupKey(key);
		DataSource dataSource = resolveSpecifiedDataSource(value);
		this.resolvedDataSources.put(lookupKey, dataSource);
	});
	if (this.defaultTargetDataSource != null) {
		this.resolvedDefaultDataSource = resolveSpecifiedDataSource(this.defaultTargetDataSource);
	}
}

2. getConnection()

調用此方法獲取連接的時候,如下代碼determineTargetDataSource().getConnection(),先調用determineTargetDataSource()方法返回當前的DataSource,然後再調用getConnection()。

3. determineTargetDataSource

此方法的就是根據lookupkey獲取map中的dataSource,而lookupkey是從determineCurrentLookupKey方法返回的,如下:

protected DataSource determineTargetDataSource() {
	Assert.notNull(this.resolvedDataSources, "DataSource router not initialized");
	Object lookupKey = determineCurrentLookupKey();
	DataSource dataSource = this.resolvedDataSources.get(lookupKey);
	if (dataSource == null && (this.lenientFallback || lookupKey == null)) {
		dataSource = this.resolvedDefaultDataSource;
	}
    if (dataSource == null) {
		throw new IllegalStateException("Cannot determine target DataSource for lookup key [" + lookupKey + "]");
	}
	return dataSource;
}

4.determineCurrentLookupKey

此方法要我們自己實現,是切換數據源的方法,通過自己的實現返回lookupKey,根據lookupKey獲取對應數據源達到切換動態切換的功能。

(二)自定義DynamicDataSource

自定義DynamicDataSource繼承 AbstractRoutingDataSource,由上得知,我們先要有個方法能設置 targetDataSources,然後要重寫determineCurrentLookupKey方法,來實現動態切換,代碼如下:

/**
 * (切換數據源必須在調用service之前進行,也就是開啓事務之前)
 * 動態數據源實現類
 * @author Louis
 * @date Oct 31, 2018
 */
public class DynamicDataSource extends AbstractRoutingDataSource {
    /**
     * 如果不希望數據源在啓動配置時就加載好,可以定製這個方法,從任何你希望的地方讀取並返回數據源
     * 比如從數據庫、文件、外部接口等讀取數據源信息,並最終返回一個DataSource實現類對象即可
     */
    @Override
    protected DataSource determineTargetDataSource() {
        return super.determineTargetDataSource();
    }
    /**
     * 如果希望所有數據源在啓動配置時就加載好,這裏通過設置數據源Key值來切換數據,定製這個方法
     */
    @Override
    protected Object determineCurrentLookupKey() {
        return DynamicDataSourceContextHolder.getDataSourceKey();
    }
    /**
     * 設置默認數據源
     * @param defaultDataSource
     */
    public void setDefaultDataSource(Object defaultDataSource) {
        super.setDefaultTargetDataSource(defaultDataSource);
    }
    /**
     * 設置數據源
     * @param dataSources
     */
    public void setDataSources(Map<Object, Object> dataSources) {
        super.setTargetDataSources(dataSources);
        // 將數據源的 key 放到數據源上下文的 key 集合中,用於切換時判斷數據源是否有效
        DynamicDataSourceContextHolder.addDataSourceKeys(dataSources.keySet());
    }
}

(三)DynamicDataSourceContextHolder

爲了線程安全,我們要把lookupKey放入ThreadLocal裏面,因此我們寫了一個DynamicDataSourceContextHolder來切換數據源,就是改變當前線程保存的lookupKey,上面DynamicDataSource.determineCurrentLookupKey從當前線程取出即可,代碼如下:

/**
 * (切換數據源必須在調用service之前進行,也就是開啓事務之前)
 * 動態數據源上下文
 * @author guomh
 * @date 2019/11/06
 */
public class DynamicDataSourceContextHolder {
    private static final ThreadLocal<String> contextHolder = new ThreadLocal<String>() {
        /**
         * 將 master 數據源的 key作爲默認數據源的 key
         */
        @Override
        protected String initialValue() {
            return "master";
        }
    };
    /**
     * 數據源的 key集合,用於切換時判斷數據源是否存在
     */
    public static List<Object> dataSourceKeys = new ArrayList<>();
    /**
     * 切換數據源
     * @param key
     */
    public static void setDataSourceKey(String key) {
        contextHolder.set(key);
    }
    /**
     * 獲取數據源
     * @return
     */
    public static String getDataSourceKey() {
        return contextHolder.get();
    }
    /**
     * 重置數據源
     */
    public static void clearDataSourceKey() {
        contextHolder.remove();
    }
    /**
     * 判斷是否包含數據源
     * @param key 數據源key
     * @return
     */
    public static boolean containDataSourceKey(String key) {
        return dataSourceKeys.contains(key);
    }
    /**
     * 添加數據源keys
     * @param keys
     * @return
     */
    public static boolean addDataSourceKeys(Collection<? extends Object> keys) {
        return dataSourceKeys.addAll(keys);
    }
}

(四)初始化數據源

1. tenant_info表

以上配置好了,就差配置數據源了,爲了便於維護數據源,我們可以有一個主數據源,裏面建一張表來維護租戶的數據源,這表可以根據自己需求建立,粘一下我的表結構


CREATE TABLE `tenant_info`  (
  `id` bigint(20) NOT NULL AUTO_INCREMENT,
  `TENANT_ID` varchar(255) CHARACTER SET utf8 COLLATE utf8_general_ci NULL DEFAULT NULL COMMENT '租戶id',
  `TENANT_NAME` varchar(255) CHARACTER SET utf8 COLLATE utf8_general_ci NULL DEFAULT NULL COMMENT '租戶名稱',
  `DATASOURCE_URL` varchar(255) CHARACTER SET utf8 COLLATE utf8_general_ci NULL DEFAULT NULL COMMENT '數據源url',
  `DATASOURCE_USERNAME` varchar(255) CHARACTER SET utf8 COLLATE utf8_general_ci NULL DEFAULT NULL COMMENT '數據源用戶名',
  `DATASOURCE_PASSWORD` varchar(255) CHARACTER SET utf8 COLLATE utf8_general_ci NULL DEFAULT NULL COMMENT '數據源密碼',
  `DATASOURCE_DRIVER` varchar(255) CHARACTER SET utf8 COLLATE utf8_general_ci NULL DEFAULT NULL COMMENT '數據源驅動',
  `SYSTEM_ACCOUNT` varchar(255) CHARACTER SET utf8 COLLATE utf8_general_ci NULL DEFAULT NULL COMMENT '系統賬號',
  `SYSTEM_PASSWORD` varchar(255) CHARACTER SET utf8 COLLATE utf8_general_ci NULL DEFAULT NULL COMMENT '賬號密碼',
  `SYSTEM_PROJECT` varchar(255) CHARACTER SET utf8 COLLATE utf8_general_ci NULL DEFAULT NULL COMMENT '系統PROJECT',
  `STATUS` tinyint(1) NULL DEFAULT NULL COMMENT '是否啓用(1是0否)',
  `CREATE_TIME` datetime(0) NULL DEFAULT NULL COMMENT '創建時間',
  `UPDATE_TIME` datetime(0) NULL DEFAULT NULL COMMENT '更新時間',
  PRIMARY KEY (`id`) USING BTREE
) ENGINE = InnoDB AUTO_INCREMENT = 4 CHARACTER SET = utf8 COLLATE = utf8_general_ci ROW_FORMAT = Dynamic;

SET FOREIGN_KEY_CHECKS = 1;

2. 配置動態數據源生效、默認主數據源

看下mybatis的配置如下

/**
 * @Author: guomh
 * @Date: 2019/11/06
 * @Description: mybatis配置*
 */
@EnableTransactionManagement
@Configuration
@MapperScan({"com.sino.teamwork.base.dao","com.sino.teamwork.*.*.mapper"})
public class MybatisPlusConfig {
    @Bean("master")
    @Primary
    @ConfigurationProperties(prefix = "spring.datasource")
    public DataSource master() {
        return DataSourceBuilder.create().build();
    }
    @Bean("dynamicDataSource")
    public DataSource dynamicDataSource() {
        DynamicDataSource dynamicDataSource = new DynamicDataSource();
        Map<Object, Object> dataSourceMap = new HashMap<>();
        dataSourceMap.put("master", master());
        // 將 master 數據源作爲默認指定的數據源
        dynamicDataSource.setDefaultDataSource(master());
        // 將 master 和 slave 數據源作爲指定的數據源
        dynamicDataSource.setDataSources(dataSourceMap);
        return dynamicDataSource;
    }
    @Bean
    public MybatisSqlSessionFactoryBean sqlSessionFactoryBean() throws Exception {
        MybatisSqlSessionFactoryBean sessionFactory = new MybatisSqlSessionFactoryBean();
        /**
         * 重點,使分頁插件生效
         */
        Interceptor[] plugins = new Interceptor[1];
        plugins[0] = paginationInterceptor();
        sessionFactory.setPlugins(plugins);
        //配置數據源,此處配置爲關鍵配置,如果沒有將 dynamicDataSource作爲數據源則不能實現切換
        sessionFactory.setDataSource(dynamicDataSource());
        sessionFactory.setTypeAliasesPackage("com.sino.teamwork.*.*.entity,com.sino.teamwork.base.model");    // 掃描Model
        PathMatchingResourcePatternResolver resolver = new PathMatchingResourcePatternResolver();
        sessionFactory.setMapperLocations(resolver.getResources("classpath*:mapper/*/*Mapper.xml"));    // 掃描映射文件
        return sessionFactory;
    }
    @Bean
    public PlatformTransactionManager transactionManager() {
        // 配置事務管理, 使用事務時在方法頭部添加@Transactional註解即可
        return new DataSourceTransactionManager(dynamicDataSource());
    }
    /**
     * 加載分頁插件
     * @return
     */
    @Bean
    public PaginationInterceptor paginationInterceptor() {
        PaginationInterceptor paginationInterceptor = new PaginationInterceptor();

        List<ISqlParser> sqlParserList = new ArrayList<>();
        // 攻擊 SQL 阻斷解析器、加入解析鏈
        sqlParserList.add(new BlockAttackSqlParser());
        paginationInterceptor.setSqlParserList(sqlParserList);
        return paginationInterceptor;
    }
}

可以看到有如下配置:

  • 配置了主數據源叫master,主數據源放在spring配置文件裏
  • 配置動態數據源,並將主數據源加入動態數據源中,設爲默認數據源
  • 配置sqlSessionfactoryBean,並將動態數據源注入,sessionFactory.setDataSource(dynamicDataSource());
  • 配置事務管理器,並將動態數據源注入new DataSourceTransactionManager(dynamicDataSource());
  • 注意事項:
  • 此處還有一點容易出錯,就是分頁問題,因爲之前按spring默認配置,是不用在此配置數據源跟sqlSessionFactoryBean,配置了分頁插件後,spring默認給你注入到了sqlSessionFactoryBean,但是此處因我們自己配置了sqlSessionFactoryBean,所以要自己手動注入,不然分頁會無效,如下
/**
* 重點,使分頁插件生效
*/
Interceptor[] plugins = new Interceptor[1];
plugins[0] = paginationInterceptor();
sessionFactory.setPlugins(plugins);

還有一點要配置的,就是去掉springboot默認自動配置數據源

@SpringBootApplication(exclude = DataSourceAutoConfiguration.class})

@EnableGlobalMethodSecurity(prePostEnabled = true,securedEnabled = true)
@EnableScheduling
@SpringBootApplication(exclude = DataSourceAutoConfiguration.class})
public class TeamworkApplication {

    public static void main(String[] args) {
        SpringApplication.run(TeamworkApplication.class, args);
    }

}

3. 初始化加載租戶的數據源

我們寫一個類來初始化加載所有租戶的數據源,代碼也很簡單,就是查詢主數據源的數據庫,查出所有租戶的數據源信息,添加到動態數據源中(此處也可以加上把動態數據源交託spring管理)

/**
 * 初始化動態數據源
 * @author guomh
 * @date 2019/11/06
 */
@Slf4j
@Configuration
public class DynamicDataSourceInit {

    @Autowired
    private ITenantInfoService tenantInfoService;
    
    @PostConstruct
    public void InitDataSource()  {
        log.info("=====初始化動態數據源=====");
        DynamicDataSource dynamicDataSource = (DynamicDataSource)ApplicationContextProvider.getBean("dynamicDataSource");
        HikariDataSource master = (HikariDataSource)ApplicationContextProvider.getBean("master");
        Map<Object, Object> dataSourceMap = new HashMap<>();
        dataSourceMap.put("master", master);
        
        List<TenantInfo> tenantList = tenantInfoService.InitTenantInfo();
        for (TenantInfo tenantInfo : tenantList) {
            log.info(tenantInfo.toString());
            HikariDataSource dataSource = new HikariDataSource();
            dataSource.setDriverClassName(tenantInfo.getDatasourceDriver());
            dataSource.setJdbcUrl(tenantInfo.getDatasourceUrl());
            dataSource.setUsername(tenantInfo.getDatasourceUsername());
            dataSource.setPassword(tenantInfo.getDatasourcePassword());
            dataSource.setDataSourceProperties(master.getDataSourceProperties());
            dataSourceMap.put(tenantInfo.getTenantId(), dataSource);
        }
        //設置數據源
        dynamicDataSource.setDataSources(dataSourceMap);
        /**
         * 必須執行此操作,纔會重新初始化AbstractRoutingDataSource 中的 resolvedDataSources,也只有這樣,動態切換纔會起效
         */
        dynamicDataSource.afterPropertiesSet();
    }

}

4. DynamicDataSourceAspect

我們可以使用面向切面編程,自動切換數據源,我是在用戶登錄時,將用戶的租戶信息放入session,租戶的ID就對應數據源的lookupKey

@Slf4j
@Aspect
@Component
@Order(1) // 請注意:這裏order一定要小於tx:annotation-driven的order,即先執行DynamicDataSourceAspectAdvice切面,再執行事務切面,才能獲取到最終的數據源
@EnableAspectJAutoProxy(proxyTargetClass = true)
public class DynamicDataSourceAspect {
 
    @Around("execution(* com.sino.teamwork.core.*.controller.*.*(..)) "
        + "or execution(* com.sino.teamwork.base.action.*.*(..))")
    public Object doAround(ProceedingJoinPoint jp) throws Throwable {
        ServletRequestAttributes sra = (ServletRequestAttributes) RequestContextHolder.getRequestAttributes();
        HttpSession session= sra.getRequest().getSession(true);
        String tenantId = (String)session.getAttribute("tenantId");
        
        log.info("當前租戶Id:{}", tenantId);
        DynamicDataSourceContextHolder.setDataSourceKey(tenantId);
        Object result = jp.proceed();
        DynamicDataSourceContextHolder.clearDataSourceKey();
        return result;
    }
}

三、結束語

以上

 

發表評論
所有評論
還沒有人評論,想成為第一個評論的人麼? 請在上方評論欄輸入並且點擊發布.
相關文章